THILTIH MAK NGE RINNA? - Jacky Chhakchhuak


Thil engkim hian chhan a nei vek a, chutiang zelin Lal Isua hnung kan zuina pawh hian chhan anei ngei ang tih a rinawm. Rinna nge Thilmak tih thupui min tanpui turin Lal Isuan Palestina dung leh vang a fan laia rawng a bawl dan chanchin thenkhat kan la chhuak dawn a ni.
Chanchin Tha ziak hrang hrang kan en chuan Lal Isuan thilmak a tihziate leh zuitu mipui tamtak a neihziate kan hmu hlawm a. Galili rama Simona leh Andria-te inah Jakoba leh Johanate nen an luhin Simona nupui khawsik chu Lal Isuan a ti dam a, chumi tlaiah chuan damlo leh ramhuai pai tamtakte’n Lal Isua hnen ata thilmak (damna) beiseiin an va pan ta hlawm a, kawngka bulah tamtak anlo awm a ni tih kan hmu a ni, Ani chuan a tidam ta hlawm a (Marka 1:29-34). Chutichuan Kapernaum khuaah an let leh a, in a an awmkhawm laiin mipui tamtakin an chim leh a, kawngka bulah pawh awmna reng lenglo khawp hialin mi tamtak anlo awm khawm a, chutihlai chuan zeng pakhat mahni pawha kal theilo chuan Lal Isua a rinna nasa tak nen chuan inchung ata an thlak thla a hmuh chuan, Lalpan a rinna nasa tak avang chuan alo tidam ta a ni tih kan hmu a ni. Chutiang zelin Galili ram atang chuan mipui tamtakin an zui ta a, dil kamahte chuan mipuiho zawng zawng hmaah chuan tehkhin thu hmangtein thu a sawi a. Chutihmeklai chuan Lal Isua zuitute zingah hian Pharisaite an tel ve zel bawk a, a hnung zuitute chu anni ve tak na a, anni chuan amah hek thlakna tur chauh an ngaihtuah thin a ni. Lal Isua hnung zuitute hi an tam ber laiin sangnga (5000) an chuang a ni. (Marka 2:4; 3:7-10; 6:33; 8:1-2)

Lal Isua hian khawvela a lenlai khan hnungzuitu a ngah hle mai a, chutihlai erawh chuan Pharaisaiten an hekfo hnuah thiamloh chantir anih lai khan tumah reng chhantu leh amah tantu anei lo! Amahin hliam leh sawisak a tuar a, chhan ahnekin nuihzat a hlawh ta si a. Chuta lo langta chu khang Lal Isua hnungzuitu mipui sang tamtakte khan anmahni hamthatna beisei chauhvin an zui hlawm a ni tih a lang chiang hle awm e. Lal Isua-ah khan thilmak beiseiin a hnung an zui a, an hlawkna tur chauh beiseiin Lalpa kha an zui thin. Chu mipui Amaha rinna neilo tamtak zingah chuan mi tlemte chauhin amahah rinna an nei a, chung rinna tak tak neitute chuan damna an chan rualin a hming an fak a, a thu zawmin an hun an hmang chhunzawm ta hlawm a. Lal Isua hnungzuitute kha hlawm thumin a then theih awm e; 

(1) Lungawina reng neilo Pharisaite : Lal Isua hnung chu an zui ve fova, a rawngbawlna hmun hrang hrangah pawh an zui ve fo thin. An hriatna leh finnate chu an chapopui a, Dan siamtupa chu a dan siamte hmangin an hek fo thin. An nunah lungawinain hmun reng a chang lova, fak a hnekin sawiselna tur chauh an chhakchhuak thin. Tun Kohhran dinhmunah hian lo la lut ta ila, Kohhran chu Lal Isua Krista Taksa anih ang ngeiin, Kohhran laka kan awm dan hi Lal Isua laka kan awm dan a ni ti ila a sual tam lovang. Kohhran atanga thuchhuak reng rengah lungawina reng reng neilote, kohhran chaklohna leh tlakbalna laiah a chhung atanga siam that a hneka sawisel fo maite leh rawngbawlpuite lungrualpui thei miahlote kan awm ang tih a hlauhawm hlein ka hria. Chutiang mi kan awm anih chuan Pharisaite ang chauh kan ni dawn si a, langsar taka dan zawh famkim an tum a, mahse Lal Isua chuan mi vervekte tiin a ko thung lawi si a. 

(2) Thiltih mak beiseitute : Lal Isua hnungzuitute zinga tamzawkte kha anni a. Anni chuan a thiltihmakte an beisei avangin khatih hunlai khan a kalna hmun apiangah an zui thin. A hunlai chuan Lal Isua hnungzuitu rinawm tak angin an lang a, a thusawite pawh sawisel lovin ngun takin an ngaithla fo thin. Lal Isua thusawite chu a hunlaiin an zawm a. Mahse chung a hnung an zuinate, a thusawi ngun taka an ngaihthlak thinnate chu an mahni hlawkna atan chauh a ni thung lawi si! Chu hlawkna chu malsawm dawn chaknate, taksa dam beisei avangte leh a thiltih mak hmuh beisei avangte anni hlawm. Lal Isua hnung kan zuina kawngah hian A thiltih mak beiseitute ang lekin a hnung kan zui ang tih a hlauhawm hle! Lal Isua thu ngun taka an ngaithla thin ang mai khan, Kohhranah rinawm taka awmin rawngbawlnate pawh kan lo chelhin rei tak kan lo inhmang tawh pawh a ni thei e. Amaherawhchu, chung kan inhmannate chu leia kan dam chhung ropuina turte leh Pathian malsawmna kan beisei avang chauhte anih hlauh chuan, A tawrhna ni a chhantu a nei lo ang mai khan Kohhran chauh chang niahte a chhawmdawltu leh tanpuitu kan ni thei hauh lovang. Chutiang ringtu, mite fak hlawh duhna emaw, lansarh duhnate leh Pathian malsawm beisei avang chuaha rawngbawl thintute tan chuan Kohhran hi kawrah an hman avangin Kohhran tlakchhiat ber lai chuan a tlanchhiatsan fo thin a ni. Heng; inkhawm- nilai zan, inrinzan, Pathianni Chhunte leh hnatlang nikhuate hian Lal Isua thiltihmak beiseitute ang maiin an tlanbo fo thin. Kan beisei chu Van Jerusalem ni fo sela, chumi hmun thleng tur erawh chuan hrehawm tam tak kan nun theuhvah tawrh tur paltlang tur kan nei theuh a ni tih kan hriat a tul hlein ka hria.

(3) Amaha Rinna nasa tak neite: Lal Isua hnungzuitu tamtakte zinga tlemte tekha Amaha rinna nasa tak neite anni a. Chung mite chuan Lalpa duhzawng tiin an hun an hmang fo thin. Bible a kan hmuh langsarzual pathum (3) han tarlang ila;
(i) Zeng pakhat: Marka 2:3-5 kan en chuan mipui tamtak karah luhna tur pawh awm lo khawpa a chep avangin inchung rek pawpin a mutbute nen an thlak thla ta a ni tih kan hmu a. A rinna a nasat em avangin Lalpan alo tidam ta reng bawk a ni. Tichuan a kal a, Pathian a fak ta a. He zeng hian Lalpa a damna a hmuh theihna tur hian hreawm a paltlang a ni tih hi hriat a tul hle. Mipui tamtak zingah inchungah lawnin an thlak thla a, chutah chuan a rinna nasatzia a lang awm e.
(ii) Hmeichhe thiput :  “A puan chauh pawh dek ila, tihdamin ka awm mai ang.” (Marka 5:28)
Mipui tamtak karah rinna nasa tak aneih avangin a puan a dek a damna a chang ta mai a ni tih kan hmu a. Ani hian damna chang tur hian hreawm paltlangin Lal Isua hi a ring takzet a ni tih a langchiang hle a ni.
(iii) Mitdel pahnih : Jeriko khua atanga an chhuah laiin mitdel pahnihin ring takin an auva, anni hian mipui hauh an tawk reng bawk a ni. Lal Isuan alo hriat chuan an duh zawtin a tidam ta a, chutichuan amah chu an zui ta a ni (Matthaia 20:29-34).
Lal Isua khan Amaha rinna nasa tak neite chu chawplehchilhin a tidam fo thin a. Tin, a hnung an zui nghal loh vek pawhin a hming an fak thin a, an sualte ngaihdamsak niin Lalpa Isua chanchin an sawi chhunzawm fo thin.

Keini ngei pawh Lal Isua hnungzuitute kan ni a, heng hnungzuitu chithumte zingah hian eng hi nge kan nihna tiin kan inen let a tul hlein ka hria. Lalpa Isua chuan tihtakzeta Amah chibai buktute leh rilru inngaitlawm leh thuhnuairawlh taka a hnungzuitute chu a lawm thin angin, keini ngei pawh rilru inngaitlawm leh thuhnuairawlh taka Kohhran (Krista Taksa) rawng kan bawl a tul hlein ka hria. Thiltihmak/Hamthatna beisei avang chauha Lal Isua hnungzuia a Kohhran tan ke kan pen anih chuan a tlo ngaiin a rinawmloh. Rinna nasa tak avanga Lal Isua hnung kan zui a, tlawmna silhfen inbela a nuamah pawh a hrehawmah pawh ti thei zel tura Lal Isua hnung kan zui hian Kohhran tan malsawmna a ni a, kan lawmman chu leiah nilovin Lalpan a lawmman Vanahte khian minla pe ngei ang. 

“Lalpa ringtu, a rinchhan Lalpa ni erawh chu a eng a thawl e.
Tui kianga thingphun, lui kama zungkai,
Khawlum lo thleng pawh hlau lo, A hnahte hring reng si,
Khawkhen kum pawisa lo,
Rah chhuah thulh chuang silo ang hi a ni ang.”
- Jeremia 17: 7-8

Lalpan malsawm rawh se

Comments

Post larzualte

FAINA

KAWNG AWLSAM A NI LO - Jacky Chhakchhuak

RAH THA (Thuziak tawi)